2. อาปตฺติภยสุตฺตวณฺณนา

[244] ทุติเย ขุรมุณฺฑํ กริตฺวาติ ปญฺจ สิขณฺฑเก ฐเปตฺวา ขุเรน มุณฺฑํ กริตฺวาฯ ขรสฺสเรนาติ กกฺขฬสทฺเทนฯ ปณเวนาติ วชฺฌเภริยาฯ ถลฏฺฐสฺสาติ เอกมนฺเต ฐิตสฺสฯ สีสจฺเฉชฺชนฺติ สีสจฺเฉทารหํฯ ยตฺร หิ นามาติ ยํ นามฯ โส วตสฺสาหนฺติ โส วต อหํ อสฺสํ, ยํ เอวรูปํ ปาปํ น กเรยฺยนฺติ อตฺโถฯ ยถาธมฺมํ ปฏิกริสฺสตีติ ธมฺมานุรูปํ ปฏิกริสฺสติ, สามเณรภูมิยํ ฐสฺสตีติ อตฺโถฯ กาฬวตฺถํ ปริธายาติ กาฬปิโลติกํ นิวาเสตฺวาฯ โมสลฺลนฺติ มุสลาภิปาตารหํฯ ยถาธมฺมนฺติ อิธ อาปตฺติโต วุฏฺฐาย สุทฺธนฺเต ปติฏฺฐหนฺโต ยถาธมฺมํ กโรติ นามฯ ภสฺมปุฏนฺติ ฉาริกาภณฺฑิกํฯ คารยฺหํ ภสฺมปุฏนฺติ ครหิตพฺพฉาริกาปุเฏน มตฺถเก อภิฆาตารหํฯ ยถาธมฺมนฺติ อิธ อาปตฺติํ เทเสนฺโต ยถาธมฺมํ ปฏิกโรติ นามฯ อุปวชฺชนฺติ อุปวาทารหํฯ ปาฏิเทสนีเยสูติ ปฏิเทเสตพฺเพสุฯ อิมินา สพฺพาปิ เสสาปตฺติโย สงฺคหิตาฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, จตฺตาริ อาปตฺติภยานีติ, ภิกฺขเว, อิมานิ จตฺตาริ อาปตฺติํ นิสฺสาย อุปฺปชฺชนกภยานิ นามาติฯ

3. สิกฺขานิสํสสุตฺตวณฺณนา

[245] ตติเย สิกฺขา อานิสํสา เอตฺถาติ สิกฺขานิสํสํฯ ปญฺญา อุตฺตรา เอตฺถาติ ปญฺญุตฺตรํฯ วิมุตฺติ สาโร เอตฺถาติ วิมุตฺติสารํฯ สติ อาธิปเตยฺยา เอตฺถาติ สตาธิปเตยฺยํฯ เอเตสํ หิ สิกฺขาทิสงฺขาตานํ อานิสํสาทีนํ อตฺถาย วุสฺสตีติ วุตฺตํ โหติฯ อาภิสมาจาริกาติ อุตฺตมสมาจาริกาฯ วตฺตวเสน ปญฺญตฺตสีลสฺเสตํ อธิวจนํฯ ตถา ตถา โส ตสฺสา สิกฺขายาติ ตถา ตถา โส สิกฺขากาโม ภิกฺขุ ตสฺมิํ สิกฺขาปเทฯ

อาทิพฺรหฺมจริยิกาติ มคฺคพฺรหฺมจริยสฺส อาทิภูตานํ จตุนฺนํ มหาสีลานเมตํ อธิวจนํฯ สพฺพโสติ สพฺพากาเรนฯ ธมฺมาติ จตุสจฺจธมฺมาฯ ปญฺญาย สมเวกฺขิตา โหนฺตีติ สหวิปสฺสนาย มคฺคปญฺญาย สุทิฏฺฐา โหนฺติฯ วิมุตฺติยา ผุสิตา โหนฺตีติ อรหตฺตผลวิมุตฺติยา ญาณผสฺเสน ผุฏฺฐา โหนฺติฯ อชฺฌตฺตํเยว สติ สูปฏฺฐิตา โหตีติ นิยกชฺฌตฺเตเยว สติ สุฏฺฐุ อุปฏฺฐิตา โหติฯ